کشور چین با تاریخچهای ۵۰۰۰ ساله، فرهنگی بسیار غنی و عمیق دارد و در این فرهنگ، غذا از جایگاه خاصی برخوردار است. آشپزی و غذاهای کشور چین با فاکتورهای مختلفی از جمله چاشنیها، روشهای پخت و پز، مواد اولیه متنوع و عطر و بوهای مجزا تعریف میشود که همین امر باعث خاص بودن و محبوبیت سبک آشپزی چینی در میان سرآشپزان بومی و غیر بومی شده است. آشپزی چینی شامل سبکهای مختلفی است که در مجموع ۸ سنت دیرینه آشپزی چینی را شامل میشوند. این ۸ سنت به ترتیب؛ آشپزی Guangdong (کانتونی)، آشپزی Shandong ،آشپزی Jiangsu و Sichuan، آشپزی Fujian، آشپزی Hunan، آشپزی Anhui و آشپزی Zhejiang میباشند که چهار مورد اول، بهترین و شناخته شدهترین آنها هستند. هر کدام از این سبکها ویژگیهای منحصر به فردی هم در روش پخت و هم در استفاده از چاشنیها دارند.
آشپزی Sichuan یکی از سبکهای معروف آشپزی چینی است که از استان Sichuan در جنوب غربی چین سرچشمه میگیرد. در آشپزی Sichuan از سیر، فلفل چیلی، فلفل سیچوآن، zhitianjiao، بادام زمینی، خمیر کنجد و زنجبیل استفاده میشود که طعمی تند و تیز و خاص به غذاها میدهد. این غذاهای تند و ترش در میان مردم بومی استان سیچوان و شهرها و کشورهای دیگر، طرفداران زیادی دارند. مشهورترین غذای این سبک از آشپزی Hotpot نام دارد.
یکی دیگر از ۸ سنت آشپزی کشور چین، آشپزی Anhui است که از منطقه Huangshan سرچشمه میگیرد. در آشپزی Anhui بیشتر تاکید بر غذاهای گیاهی و استفاده از سبزیجات محلی است. با توجه به شرایط جغرافیایی این محل، محصولاتی مانند بامبو و قارچ، پایه و اساس اکثر غذاهای آنهویی محسوب میشوند.
آشپزی Shandong که با نام آشپزی “Lu” نیز شناخته میشود، نقش مهمی در آشپزی سلطنتی ایفا میکند. این سبک از آشپزی در شمال چین محبوبیت زیادی دارد اما در جنوب طرفداری ندارد. در آشپزی Shandong از تکنیکهای زیادی استفاده میشود. از جمله معروفترین غذاهای سبک Shandong میتوان به صدف ملایم پخته شده، حلزون پخته، ماهی کپور شیرین یا ترش، Jiuzhuan Dachang و مرغ Dezhou اشاره کرد.
آشپزی Fujian که با نام آشپزی Min نیز شهرت دارد، یکی از مشهورترین سنتهای ۸ گانه آشپزی چین است. در آشپزی Fujian معمولا برای حفظ بافت و عطر طبیعی، مواد اولیه را به صورت برش زده مصرف مینمایند. پایه و اساس غذاهای این سبک از آشپزی نیز شاخههای بامبو و قارچ هستند. اغلب این غذاها در مایعی سوپ مانند که با روش تفت دادن، بخارپز و یا آب پز تهیه شده سرو میشوند.
آشپزی Jiangsu که با نام آشپزی Su نیز شناخته میشود، یکی از اجزای اصلی آشپزی چینی است که شامل سبکهای Yangzhou, Nanjing, Suzhou و Zhenjiang است. تکنیکهای مخصوص آشپزی و استفاده از چاشنیهای منحصر به فرد این سبک از آشپزی، آن را به یکی از پرطرفدارترین سبکهای کشور چین و حتی جهان تبدیل کرده است. معروفترین غذاهای این سبک اردک نمک سود Jinling، گوشت کریستالی، کوفته خرچنگ و … هستند.
آشپزی کانتونی که به نام آشپزی Yue نیز شناخته میشود، یکی دیگر از مهمترین اجزای ۸ گانه آشپزی چینی است که دارای پیشینهای عمیق و شهرتی فراوان در کشور چین و سایر کشورهای جهان است. یکی از مشهورترین غذاهای این سبک از آشپزی Dim sum است. Dim sum غذایی لقمه- لقمه است که با استفاده از روشهای طبخ سنتی مثل سرخ کردن، بخار پز کردن و دم کردن تهیه میشود. از دیگر غذاهای کانتونی میتوان به رول برنج، برنج برگ نیلوفر، کیک شلغم، کماج، shui jiao، سبزیجات سبز سرخ شده، فرنی برنج و انواع سوپ اشاره نمود که در میان آشپزان حرفهای از محبوبیت خاصی برخوردار هستند.
از ویژگی های آشپزی Hunan که با نام آشپزی Xiang نیز شناخته میشود، عطر و طعم تند و رنگ غلیط آنهاست. در این سبک از آشپزی، معمولا از روشهای پخت و پز سنتی مانند سرخ کردن، کباب کردن در دیگ، تفت دادن و دودی کردن استفاده میشود. با توجه به شرایط
خوب جغرافیایی این منطقه و تنوع محصولات کشاورزی، مواد اولیه سالم و تازه همیشه در دسترس و آماده هستند.
آشپزی Zhejiang که نام دیگر آن است Zhe، نیز یکی دیگر از سنتهای هشتگانه آشپزی چینی است که ویژگی بارز آن، غذاهای کم چرب، طعم ملایم و عطر دلپذیر آنهاست. در آشپزی Zhejiang عمدتا از ۴ سبک اصلی به نام های سبک Hangzhou، سبک Shaoxing، سبک Ningbo و سبک Shanghai بهره میگیرند که هر یک از آنها، مواد مخصوص به خود را دارد.
ویژگی سبک Hangzhou استفاده از ساقههای بامبو، در سبک Shaoxing استفاده از ماهیان آب شیرین، در سبک Ningbo طبخ غذاهای دریایی و معروف ترین غذای سبک Shanghai، dimsum میباشد.