هانگژو

طبیعت زیبای هانگژو و صنعت دریایی

هانگژو شهرت و محبوبیتش را مدیون طبیعت زیبا و اماکن تاریخی است که در دل خود نهفته دارد. شهری با قدمت تاریخی که مارکوپولو هم در سفرنامه‌هایش به زیبایی فوق‌العاده آن اشاره داشته است. اگر تابستان (اواخر خرداد تا اوایل شهریور) را برای سفر به هانگژو انتخاب می‌کنید از همین حالا خود را برای آب‌وهوای بشدت مرطوب و شرجی این شهر آماده کنید. گفتیم که مارکوپولو هم در سفرنامه خود این شهر را زیباترین و باشکوه‌ترین شهر دنیا توصیف کرد. دریاچه مشهور غرب (وست) نیز از ژوئن ۲۰۱۱ در لیست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

از سال ۱۱۲۷ تا سال ۱۲۷۶ که مغول‌ها به چین حمله کنند هانگژو مرکز جنوبی سلسله سونگ (Song Dynasty) بود. با توجه به جمعیت حدود یک میلیونی هانگژو در زمان حمله مغول، می‌توان این شهر را یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای دنیا در آن برهه از تاریخ دانست. هانگژو اما در بخش تجارت و صنعت دریایی به خاطر رسوب‌گذاری و آبرفت آرام بندرگاهش تسلیم شانگهای شده است. اما هانگژو باوقار و نجیب تمام این سختی‌ها را پشت سر گذاشته و هنوز هم ۸٫۷ میلیون نفر سکنه دارد و جزو بهترین مقاصد گردشگری چین بشمار می‌آید.

جغرافیای شهر هانگژو

هانگژو در بخش شمال غربی استان ژجیانگ در انتهای جنوبی طولانی‌ترین کانال چین (Grand Canal) واقع‌شده است. این کانال طولانی که از پکن شروع می‌شود قدیمی‌ترین و طولانی‌ترین رودخانه مصنوعی دنیا بشمار می‌آید. هانگژو از غرب به مناطق کوهستانی استان آن هویی (Anhui) و از شرق به دشت کوهستانی نزدیک خلیج هانگژو می‌رسد. مرکز شهر حول بخش‌های شمالی و شرقی دریاچه غرب شکل‌گرفته و از جنوب به رودخانه کیانگ تانگ (Qiantang) می‌رسد.

تقسیم بندی شهری در هانگژو

شهر هانگژو از ۱۰ ناحیه، یک شهر شهرستانی و دو روستا (بخش) تشکیل شده است. نواحی شهری هانگژو با جمعیتی بالغ بر ۸ میلیون ۲۴۱۰۰۰ نفر ۸۲۹۲٫۳۱ کیلومتر مساحت دارند که از این تعداد شش ناحیه در حوزه‌های شهری و چهار ناحیه حومه هستند. تعداد قابل‌توجهی از جمعیت کل هانگژو (حدود ۳۷۸۰۰۰۰ نفر) در نواحی شهری مرکزی سکونت دارند که ۷۰۶٫۲۷ کیلومترمربع فضای این شهر را اشغال کرده‌اند و۷۵۸۶٫۰۴ کیلومترمربع از اراضی شهر هانگژو نیز در اختیار ۴۴۶۱۰۰۰ نفر باقیمانده در حومه شهر است.

آب و هوای هانگژو

این شهر ازنظر آب‌وهوایی شباهت زیادی با شانگهای دارد اما رطوبت هانگژو کمی بالاتر است. زمستان‌های هانگژو تقریبا مرطوب با میانگین دمایی بین ۲ تا ۹ درجه سانتی‌گراد هستند. شاید شانس بیاورید و دریکی از زمستان‌هایی که به هانگژو سفر می‌کنید برف هم ببارد، اما به‌طورکلی در زمستان‌های این شهر زیبا خبری از برف نیست و حتی اگر برف هم ببارد معمولا بیشتر از دو سه ساعت روی زمین نمی‌نشیند.

در مواقع بسیار نادر گاهی بوران و کولاک شدید هم می‌آید، بهتر است دعا کنید که هم‌زمان با اقامت شما در هانگژو نباشد چراکه مردم شهر زیاد به این رویداد عادت نداشته درنتیجه شهر هیچ آمادگی برای مواجهه با بحران ندارد و شاید سیستم حمل‌ونقل عمومی هم از کار بیفتد. اصولا زمستان‌های سرد و به‌طورکلی فصل سرما زیاد در هانگژو اتفاق نمی‌افتد، پایین‌ترین دمای ثبت‌شده برای فصول سرما در این شهر منفی ۹٫۶ درجه سانتی‌گراد است.

اما تابستان‌های هانگژو مثل سایر شهرهای جنوب آسیا بسیار داغ و سوزان و البته شرجی است. از بارندگی مداوم و رعدوبرق هم که دیگر نگوییم. دمای هوا معمولا تا ۳۴ درجه سانتی‌گراد می‌رسد که برای تابستان زیاد هم گرم و سوزان نیست اما رطوبت و شرجی بودن هوا به‌قدری در هانگژو بالا است که دمای هوا را بیشتر نشان می‌دهد. فکر هرگونه وزش باد یا نسیم از سمت اقیانوس را هم از سر بیرون کنید، حتی اگر هم خرده نسیمی از سمت دریا بوزد تا به شهر برسد به درودیوار و ساختمان‌های بلند شهر برخورد کرده و تفاوتی در هوای شهر ایجاد نمی‌کند. بالاترین دمای ثبت‌شده هانگژو ۴۲٫۱ درجه سانتی‌گراد است، البته جای نگرانی نیست چراکه در هانگژو خبری از موج‌های گرمایی نیست. گاهی طوفان‌های موسمی هم می‌وزند که شاید روی هانگژو تاثیر بگذارند.

با توجه به آب‌وهوای هانگژو می‌توان گفت که بهترین زمان برای سفر به هانگژو و سایر شهرهای بزرگ چین با آب‌وهوای مشابه مثل شانگهای و سوجو (Suzhou) فصل بهار است بخصوص اوایل و اواسط بهار که هم بارندگی زیاد نیست و هم دمای هوا مطبوع و خوشایند است.

تاریخچه هانگژو

هانگژو ازجمله شهرهای قدیمی چین است که محور تمدن چینی را شکل می‌دهد. قدمت این شهر تاریخی به ۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد و دولت شهرستانی آن در دوره سلطنت سلسله کین (Qin) تشکیل شد. بر اساس شواهد قدمت حیات در این منطقه که امروزه هانگژو نامیده می‌شود به ۵۰۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. مردمی که فرهنگ لیانگژو (Liangzhu) را به وجود آوردند که به‌منزله طلوع تمدن در اینجا است. در سال ۲۰۰۷، در اثر کاوش‌های باستان‌شناسی، ویرانه‌های شهر باستانی لیانگژو کشف شدند. با کشف این ویرانه‌ها، قدمت نخستین تمدن ثبت‌شده هانگژو حتی به عقب‌تر از این نیز برمی‌گردد.

هانگژو یا هانگژو در دوران باستان کیانگ تانگ نامیده می‌شد. در نهمین سال سلطنت کایهوانگ (Kaihuang) از سلسله سویی (Sui) (589) شهر هانگژو باهدف جایگزینی بخش کیان تانگ تاسیس شد، و همان‌جا بود که نام این شهر نخستین بار در تاریخ به ثبت رسید. در تاریخ چین هفت شهر باستانی هستند که عنوان پایتخت را یدک می‌کشند که یکی از این شهرهای باستانی هانگژو است. این شهر بین سال‌های ۹۰۷ تا ۹۷۸ مرکز پادشاهی Wuyue  بوده و پنج سلسله و ده پادشاهی را به خود دیده است. همچنین مرکز سلسله سونگ جنوبی نیز بود.

در سال ۱۱۲۹، گائوزونگ (Gaozong) امپراتور سلسله سونگ جنوبی به جنوب هانگژو رفت و نام شهر را به حوزه حکومتی لین آن (Lin’ an) تغییر داد. تا سال ۱۲۷۶ و حمله مغول شهر به همین نام نامیده می‌شد. لین آن بیش از ۱۴۰ سال پایتخت رسمی سلطنتی بود. سه سال پیش از انقراض سلسله سونگ جنوبی در سال ۱۲۷۶، کوبلای خان و ارتش مغول شهر هانگژو را تصرف کردند. سلسله جدید یوان (Yuan) شهر دادو (Dadu) (پکن کنونی) را به‌عنوان پایتخت خود برگزید اما شهر هانگژو همچنان مرکز مهم تجارت و حکومت اراضی جنوبی چین محسوب می‌شد.

تاجر ونیزی و جهانگرد مشهور مارکوپولو اواخر قرن سیزدهم از هانگژو دیدن کردند. مارکوپولو در سفرنامه‌اش این شهر را «بزرگ‌تر از تمام شهرهای دنیا» عنوان می‌کند. حجم و گستردگی تجارت در هانگژو به‌قدری زیاد بوده که مارکوپولو قاصر از بیان آن است «تعداد تاجران و ثروت آن‌ها، در کنار میزان کالایی که بینشان ردوبدل شده به حدی زیاد بوده که زبان انسانی قاصر از محاسبه دقیق آن است.»

ابن‌بطوطه جهانگرد مراکشی نیز در قرن ۱۴ پایش به هانگژو رسید و این شهر تاریخی را «بزرگ‌ترین شهر زمین» می‌نامد.

جنبش تایپینگ (Taiping Heavenly Kingdom) که آرمانش استقرار پادشاهی ملکوتی صلح بزرگ بود در فاصله سال‌های ۱۸۵۶ تا ۱۸۶۰ هانگژو را تصرف کرد و صدمات زیادی به شهر وارد شد.

در سال ۱۹۱۲ یعنی اولین سال تشکیل جمهوری خلق چین، بخش اصلی کیان تانگ و بخش Renhe با استان ‌هانگژو ادغام شدند. در سال ۱۹۲۷ که دولت چین شانزدهمین سالگرد تاسیس جمهوری خلق خود را به چشم می‌دید، هانگژو به‌عنوان یک شهر مستقل از استان ‌هانگژو جدا شد. بین سال‌های ۱۹۲۸ تا ۱۹۴۹ این شهر بر اساس قوانین جمهوری حلق چین زیر نظر کومین تانگ (Kuomintang/ حزب ملی خلق چین) اداره می‌شد.

ارتش آزادی خلق در سوم می ۱۹۴۹ به هانگژو رسید و شهر به دست کمونیست‌ها افتاد. کلید سیاست‌های اصلاح‌طلبانه رهبر جنبش کمونیستی چین یعنی دنگ ژیائوپینگ (Deng Xiaoping) از سال ۱۹۷۸ زده شد و در فاصله کوتاهی پس‌ازآن، هانگژو این فرصت را به دست آورد تا با بهره‌مندی از موقعیت جغرافیایی‌اش در جلگه رود یانگ تسه (Yangtze) پیشرفت و توسعه بهتری داشته باشد. امروزه هانگژو یکی از پررونق‌ترین کلان‌شهرهای چین به شمار می‌آید.

فرهنگ مردم هانگژو

جمعیت

بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۰ جمعیت هانگژو ۵۱۶۲۰۳۹ نفر بود که در مقایسه با سرشماری سال ۲۰۰۰ افزایش ۴٫۸ درصدی به ازای هرسال را نشان می‌دهد. بر اساس جدیدترین محاسبات، هانگژو بین ۶۶۵۸۰۰۰ تا ۶۸۲۰۰۰۰ نفر جمعیت دارد. بر اساس برآوردی که سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) در سال ۲۰۱۰ انجام داده است، جمعیت کلان‌شهری هانگژو ۱۳٫۴ میلیون نفر است. هرچند در برخی منابع این رقم بالای ۲۱ میلیون نفر اعلام‌شده است. محدوده کلان‌شهری هانگژو شامل سه شهر اصلی شائوشینگ (Shaoxing)، جیشاتگ (Jiaxing) و خود هانگژو می‌شود.

باورهای مذهبی در هانگژو

مذاهب چینی

هانگژو هم مانند بیشتر شهرهای چین پر است از پیروان مذهب بودا، تائو و دین محلی سنتی چین. مذاهبی که هرکدام معابد و پاگودا (بتکده) های زیادی در این شهر برای خود ساخته‌اند مثل معبد لینگین و غار زیرزمینی فیلای فنگ که در کنار همین معبد واقع‌شده است.

یهودیت

روایت است که بازگشایی جاده ابریشم پای یهودیان را به چین بازکرده است. هانگژو در اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن هفدهم مقر کانونی یهودیان چینی بود و جامعه یهودی-چینی کایفنگ (Kaifeng) در همین شهر متولد شد. درگذشته کنیسه‌هایی (معبدگاه یهودیان) در نینگبو (Ningbo) و هانگژو دیده می‌شدند اما امروزه دیگر اثری از آن‌ها باقی نمانده است و تنها چیزی که از آن‌ها به یادگار مانده همان جامعه یهودی کایفنگ است.

مسیحیت

هانگژو جایی است که دو رکن از سه رکن مذهب کاتولیک چینی ازاینجا شکل گرفت. استان ژجیانگ مقر بنیادگرایی مذهبی بود به‌طوری‌که به آن «کمربند انجیل» می‌گفتند، و بزرگ‌ترین کلیسای چین با ظرفیت ۵۰۰۰ نفر در این شهر واقع‌شده است. ظاهرا اوایل قرن بیست و یکم به خاطر تشکیل دولت آتئیست (کافر) چین، مسیحیان ‌هانگژو مورد آزار و اذیت از سوی این دولت قرار گرفتند.

اسلام

در سال ۱۸۴۸ در دوران سلطنت سلسله کینگ می‌توانستید چند مسجد با کتیبه‌های عربی را در هانگژو ببینید، این شهر همچنین به مقر و پایگاه اسلام در کشور چین معروف است. دو مورد از مهم‌ترین مسجدهای این شهر مسجد جامع هانگژو و مسجد سیمرغ هستند.

زبان و گویش مردم شهر هانگژو

ساکنین بومی و محلی هانگژو مثلا اهالی جیانگ سو جنوبی و ژجیانگ به لهجه وو (Wu) سخن می‌گویند که گویش هانگژویی نام دارد. زبان چینی با لهجه وو در نواحی مختلف به شکل‌های متفاوتی به کار می‌رود، بنابراین گویش و لهجه هانگژو با مناطق جنوبی جیانگ سو و ژجیانگ جنوبی فرق می‌کند. البته دولت مرکزی چین، زبان ماندرین را رسمی این کشور اعلام کرده است. این شهر ۲۲۰۰ ساله در طول ۵ سلسله مختلف، یعنی همان دورانی که مردم بسیار زیادی از شمال به شهر هانگزو مهاجرت می‌نمودند، پایتخت دولت Wu بوده است. به علاوه عناصر زیادی از گویش Wu در زبان رسمی این کشور نیز وجود دارند. اگرچه گویش مردم هانگزو در مناطق مختلف، متفاوت است اما زبان ماندارین همچنان زبان غالب این مردم محسوب می‌شود.

روی دریاچه غرب شناور شوید

(دریاچه وست/West Lake)